یوگا درمانی و یا به عبارتی دیگر یوگا تراپی نوعی روش درمانی متشکل از حرکات کششی یوگا، تمرین های تنفسی و مدیتیشن برای بهبود سلامت روحی و جسمی است. یوگا درمانی باعث تمرکز و هماهنگی میان ذهن، بدن و روح می شود.
یوگا به عنوان یک روش پیشگیری از آسیب و توانبخشی شناخته می شود، زیرا میتواند میزان انعطاف پذیری و تعادل بدن را افزایش دهد.
تحقیقات نشان میدهد که یوگا نقش مهمی در بهبود بیماری ها و وضعیت سلامتی دارد، مخصوصا مواردی که فرد با استرس درگیر است. در نتیجه میتوان گفت امروزه از یوگا به عنوان یک روش درمانی استفاده می شود. استفاده بیمارستان‌‌‌‌‌ها از مراکزی تحت عنوان مراکز یوگا‌‌‌‌‌درمانی به عنوان یک روش کمک درمانی در کنار سایر روش‌‌‌‌‌ها روز به روز بیشتر میشود.
برخی از فواید یوگا درمانی عبارت هستند از:
- کاهش استرس و اضطراب
- کاهش نشانه های افسردگی
- حفظ تعادل و انعطاف پذیری بهتر
- بهبود وضعیت خواب
- افزایش ایمنی به علت تحریک سیستم لنفاوی
- بهبود جریان خون
- عملکرد بهتر گوارش
- بهبود وضعیت بدنی و کاهش علائم اختلال شخصیتی
- کنترل فشار خون، بیماری قلبی و دیابت
اشتباهات رایج در یوگا که خطر آسیب رسیدن را افزایش میدهد:
- تصور اینکه حرکات سخت تر، لزوما حرکات بهتری هستند.
- ورزشکاران انعطاف را بر توان بدنی ترجیح می دهند.
- در حین انجام حرکات یوگا نفس کشیدن فراموش می شود.
- ورزشکاران با وجود درد، فشار بیشتری بر بدن وارد می‌کنند.
- از وسایل پشتیبان و کمک دهنده استفاده نمی‌شود.
آسیب های ناشی از ورزش یوگا
پوزیشن و موقعیت های ثابت برای افرادی که دارای پوکی استخوان هستند اصلا مناسب نیست و سبب آسیب به استخوان ها و کشیدگی عضلات میشود. افراد دارای گردن درد، کمر درد، زانو و لگن نیز در گروه آسیب پذیر این ورزش قرار دارند. حرکات و موقعیت های قرار گیری یوگا با بیش از 20 نوع از آسیب های نخاعی از جمله بیرون زدگی دیسک، و فشار بر مهره ها در ارتباط است.
گرما و قرارگیری در موقعیت های گرم و مرطوب برای انجام حرکات یوگا می تواند موجب آسیب هایی همچون گرما زدگی، کم آبی بدن، افزایش تعداد تنفس، گشاد شدن رگ های خونی و آسیب های مغزی شود.
لازم به ذکر است یوگا به عنوان یک تمرین ورزشی باید در حد اعتدال و به شیوه صحیح انجام شود وگرنه میتواند منجر به لطمات و آسیب های جبران ناپذیری شود.
1. درد مچ دست
درد مچ دست از اصلی ترین علل شکایات افراد است که بیشتر در تمرین‌های یوگا اتفاق می‌افتد. قرار دادن وزن کل بدن بر روی دست ها باعث به وجود آمدن آسیب های مفصلی در مچ دست ها می شود. مچ دست های ما قرار نیست تمام وزن ما را تحمل کنند. وقتی مچ دست ها چندین بار با فشار کل وزن بدن مواجه شوند، درد مزمن ایجاد می شود.
برای کاهش خطر، باید وزن را در سراسر بدن توزیع کرد و به جای فشار دادن به جلو در حالت های کم فشار مانند سگ سر به پایین قرار گرفت که این کار از وارد آوردن فشار بیشتر به دست ها و مچ دست جلوگیری میکند. بسیار مهم است که قبل از ایستادن روی دست ها، حرکت هایی جهت گرم کردن انجام داد.
2.اسپاسم و گرفتگی عضلات گردن
در عصر حاضر سندرمی به نام سندرم گردن متن یا پیامکی (text neck) شایع شده است. کج کردن سر به جلو همیشه سبب افزایش تحمل بار توسط گردن و ستون فقرات می شود. این امر می تواند منجر به ضعیف شدن عضلات گردن شود که در برخی از حرکات یوگا مستعد آسیب هستند، به خصوص حرکاتی در آن ورزشکاران اجازه می‌دهند سرشان به عقب برگردد، که به نظر می‌رسد ماهیچه‌های گردن آزاد میشود اما در واقع ممکن است فشار بیشتری بر آنها وارد شود. باید از رها شدن کامل سر و گردن خودداری کرد تا کل وزن سر به سمت عقب خم نگردد زیرا می تواند قسمت جلویی وپشتی گردن را تحت فشار قرار دهد.
3.کشش اتصال همسترینگ
به نظر می‌رسد کسانی که ورزش یوگا انجام می دهند در مقایسه با سایر افراد بیشتر مستعد کشش اتصال همسترینگ هستند. در بالای همسترینگ جایی که تاندون به استخوان نشمینگاه متصل میشود، یک ناحیه کوچک است که امکان دارد با کشش بیش از حد و مکرر پاره شود. برای به حداقل رساندن احتمال وقوع این اتفاق باید زانوها را درحالت خمیده قرار داد و آگاهانه عضلات همسترینگ درگیر یا سفت شوند. اغلب، مشکلات اتصال همسترینگ به این دلیل شروع میشود که همسترینگ رها میشود و هنگام حرکت به جلو این عضلات سست می شوند که می تواند باعث کشش شدید و در انتها پارگی تاندون شود.
4.آسیب های روتاتور کاف(ROTATOR CUFF)
بسیاری از حرکات یوگا شامل بردن بازوها بالای سر است و اگر به‌درستی انجام نشود، روتاتور کاف میتواند در معرض خطر قرار گیرد. روتاتور کاف از چهار عضله تشکیل شده است که شانه را تثبیت می کنند. آنها از پشت، جلو و بالا دور مفصل می پیچند و مفصل را به قسمت ساکن شانه متصل می کنند.گاهی اوقات ماهیچه هایی که کم کار کرده اند و ضعیف هستند در مواجهه با تمرینات شدید یوگا در معرض خطر بزرگی قرار می گیرند. تمریناتی که با استفاده از وزنه‌ها انجام می شوند یا بر قدرت شانه تکیه می‌کنند، می‌توانند روی روتاتور کاف بیش از حد تأثیر بگذارند و باعث فشرده‌سازی و التهاب شوند. با تقویت تدریجی بازوها و عضلات از کاف محافظت می شود.
5.درد پایین کمر و آسیب به ستون فقرات
یوگا با تمرکز بر انعطاف عضلات باسن برای ماهیچه های کمر مفید است و درد را در آن ناحیه کم می کند. اما گاها اگر فرد در انجام حرکات دقت نکند منجر به آسیب در این ناحیه می شود. ورزشکاران باید از خود محافظت کنند به خصوص اگر از قبل دچار مشکلات کمر هستند، حرکاتی را که باعث ایجاد چرخش درکمر می شود، محدود کنند یا حداقل آنها را به آرامی و با کمترین چرخش انجام دهند تا از تشدید مشکل جلوگیری کنند. حرکات کششی موجود در این ورزش با آسیب های ستون فقرات و مفاصل همراه است.
6.پارگی رباط
رباط‌ها، بافت پیوندی هستند که باعث نگهداری دو مفصل و همچنین محدود کردن حرکات مفصل در کنار یکدیگر می شوند. تمرینات یوگا و به ویژه تمریناتی با انعطاف پذیری بیش از حد باعث ایجاد فشار بر روی رباط‌ها شده و ممکن است منجر به پاره شدن رباط گردد.
7.آب سیاه چشم
این آسیب در صورتی ایجاد می شود که به عصب های بینایی افراد فشار بسیار زیادی وارد شود. در ورزش یوگا به دلیل اینکه برخی حرکات با قرار گیری سر به سمت پایین انجام می شود، ممکن است این عارضه رخ دهد.
8.بالا رفتن فشار خون
در کنار قرار گیری سر به سمت پایین نفس های عمیق و شدید ممکن است با افزایش فشار خون همراه باشد.
9.سرگیجه
سرگیجه ناشی از یوگا یکی از رایج ترین عوارض یوگا است که بعد از انجام برخی از تمرینات یوگا مانند ایستادن و تعادل روی سر ایجاد می شود. سرگیجه باعث ایجاد احساس عدم تعادل و احساس چرخش محیط اطراف به دور سر می شود.
راهبردهای پیشگیری از آسیب یوگا
کسانی که یوگا کار می کنند علاوه بر اجرای استراتژی های خاص برای مناطقی که گفته شد باید نکاتی را به صورت عمومی رعایت کنند:
- حتما قبل از انجام حرکات یوگا، بدن خود را گرم کنند.
- بر انجام بیش ازحد حرکات تهاجمی اصرار نورزند.
- حرکات کششی پیچیده را بدون امادگی قبلی انجام ندهند.
- بسیاری از افراد بر این باورند که هرچه بیشتر به خود کشش دهند یا قوس کمر خودرا بیشتر کنند بهتر است درصورتی که افراط در انجام حرکات به جای مزیت، اسیب را به همراه دارد.